Bilindiği üzere Maliye Bakanı'nın açıkladığı Vergi affı kanunu olarak anılan  6736 sayılı BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI HAKKINDAKİ KANUN Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 03.08.2016 tarihinden kabul edilmiş bulunmaktadır. Vergi Affı Kanunu'nda; vergi, gümrük vergisi ve sosyal güvenlik prim alacaklarının yeniden yapılandırılması, matrah artırımı, kayıt dışı faaliyetlerin kayıt altına alınması, vergi incelemesinde olan konuların dava yoluna gidilmeksizin çözümlenmesi ve Varlık Barışı düzenlemelerine ilişkin hükümlere yer verilmektedir.

6736 sayılı kanun ile mükelleflere sağladığı avantajlar yazımızda belirtilmiştir.  Öncelikle kanun kapsamına giren vergileri belirtmek gerekmektedir.

Kapsama Giren Kamu Alacaklar

Vergi Usul Kanunu kapsamına giren ve 30.06.2016 tarihinden önce tahakkuk etmiş vergiler, vergi cezaları, gecikme zammı ve gecikme faizleri ile vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları (Motorlu Taşıtlar Vergisi, Emlak Vergisi ve buna bağlı olan kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payları, damga vergisi, özel işlem vergisi ve katkı payları dahil),

• 30.06.2016 tarihinden (bu tarih dâhil) önce,
  • 1111 sayılı Askerlik Kanunu,
  • 5539 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun,
  • 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu,
  • 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu,
  • 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun,
  • 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu,
  • 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu,
  • 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun,
  • 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun,
  • 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun gereğince verilen idari para cezaları,

• Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında olup tahsil dairesine takip için intikal etmiş olan amme alacakları dâhil olmak üzere asli ve fer’i amme alacakları

• Gümrük Kanunu kapsamına giren ve 30.06.2016 tarihinden önce tahakkuk etmiş gümrük vergileri, idari para cezaları, faizleri ve gecikme zamları alacakları,

• Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tahsil edilen 30.06.2016 tarihinden önce tahakkuk etmiş sigorta primleri, emekli keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primleri, sosyal güvenlik destekleme primleri, topluluk sigortası primleri, genel sağlık sigorta primleri, özel inşaatlara ait eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primleri ile bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizleri, idari para cezaları ve bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizleri,

• Belediyelerin idari para cezaları ile beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları;

• TOBB, TÜRMOB, TESK üye aidatları, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu hükümlerine göre avukatların ve stajyer avukatların baro kesenekleri ile staj kredisi borçlarının asıllarının tamamı ile çiftçilerin Tarımsal Kredi Kooperatiflerine olan borçları;
• Daha önce 6552 sayılı kanuna veya 6183 sayılı kanunun 48 maddesi kapsamında taksitlendirilen ve buna göre yapılandırma kapsamına alınan vergilerin ödenmemiş taksit tutarları ile henüz taksit vadesi gelmemiş olan alacaklar içinde bu yasadan faydalanabilme imkanı sağlanmış bulunmaktadır.

Bu kanun, bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılmasına yönelik ve diğer bazı alacakların yapılandırılmasına ilişkin hükümleri de kapsamaktadır.

Kesinleşmiş Alacaklar

            Vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz gelmemiş bulunan vergilerin ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine kanunun yürürlüğe girdiği tarihteki Yİ-ÜFE aylık değişim oranları uygulanarak hesaplanacak tutarların, kanunda belirtilen 6, 9, 12 ve 18 eşit taksitler halinde ödenmesi şartıyla bu vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı, kesilen vergi cezaları ve bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının ödenmesinden vazgeçilmektedir.

 Bu kapsama gümrük vergileri, sosyal güvenlik primleri, belediyelerin vergi ile itirazı kayıtla verilen beyannameler göre tahakkuk etmiş tüm vergi ve idari para cezaları ile Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında olan idari para cezalarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacakların tamamı ve büyükşehir belediyelerin su ve atık su alacakları dahil bulunmaktadır.

Kesinleşmemiş ve dava safhasında bulunan alacaklar

Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ilk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda; vergilerin/gümrük vergilerinin %50'si ile bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde, vergilerin/gümrük vergilerinin %50'si ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemler

Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanıldığı halde tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine devam edileceği belirtilerek bu safhada bulunan alacaklar da düzenleme kapsamına alınmaktadır. Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanıldığı halde, tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine bu Kanunun matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla devam edilecektir.

Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen vergilerin %50'si ile bu tutara gecikme faizi yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile bu tarihten sonra ihbarnamenin tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamının;

•  Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %25'i,

• İhbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak, ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödenmesi şartıyla vergi aslının %50'sinin,

• Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %75'inin,

 vergilere bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar uygulanan gecikme faizinin ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir. 

              Matrah ve vergi artırımı

            Yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi verme mecburiyeti bulunanlardan isteyenler, 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin olarak gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımından yararlanabileceklerdir.

Vergi matrahlarını artıranlara, artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak daha sonra başka bir vergi tarhiyat yapılmayacaktır. Matrah artırımı gelir vergisi, stopaj gelir vergisi, kurumlar vergisi, kurum stopaj vergisi ve katma değer vergisi yönünden ayrı ayrı yapılabilecektir. Sahte belge düzenlediği Vergi İnceleme elemanlarınca tanzim edilen Vergi Tekniği Raporları ile tespit edilen mükellefler matrah artırımından faydalanamayacaktır.

Kurumlar Vergisi mükelleflerinde matrah artırımında uygulanacak oran ve tutarlar aşağıdaki şekilde uygulanacaktır.

Ayrıca, gelir vergisi mükelleflerinden; işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, bilanço esasına göre defter tutan mükellefler ile serbest meslek erbabı ve geliri sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançtan oluşan mükellefler de yararlanacak ancak bu mükelleflere uygulanacak artırım ve oranlar daha düşük tutarda olacaktır. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden beyannamelerini kanuni süreler içinde veren ve tahakkuk eden vergilerini süresinde ödeyen mükellefler için artırılan matrahlar üzerinden %15 oranında vergilendirilecektir.

Taksitle ödeme yapmak isteyenler, başvuru sırasında 6, 9, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih edeceklerdir. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamayacaktır.

Buna göre, taksitle yapılacak ödemelerde; belirlenen tutarlar, ödeme seçeneklerine göre belirlenen katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır.